W Polsce rośnie liczba pracujących emerytów. Jak informuje Rzeczpospolita, opierając się na danych ZUS, w ciągu ostatnich dziewięciu lat liczba aktywnych zawodowo seniorów wzrosła o 51,7 proc. Czy to zjawisko wynika z potrzeby finansowej, czy też z chęci dalszej aktywności?
W 2024 roku 872,6 tys. osób z ustalonym prawem do emerytury podlegało ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu innego niż bycie emerytem. Natomiast za 556,8 tys. opłacane były również składki emerytalno-rentowe. W porównaniu z 2023 rokiem oznacza to wzrost odpowiednio o 2 proc. i 1,3 proc.
Wśród pracujących emerytów przeważają kobiety, stanowiąc 58,1 proc. tej populacji. Średni wiek pracujących emerytów wynosi 67,5 roku – 69,2 roku dla mężczyzn i 66,3 roku dla kobiet. Najwięcej seniorów podejmuje zatrudnienie w sektorze opieki zdrowotnej i pomocy społecznej – 16,2 proc. wszystkich pracujących emerytów działa w tych obszarach.
Nowe przepisy i zachęty dla pracodawców
Rząd, świadomy problemu starzejącego się społeczeństwa, wprowadza nowe rozwiązania mające na celu zwiększenie liczby pracujących emerytów. Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia, która zastąpi dotychczasowe przepisy, przewiduje szereg zachęt dla przedsiębiorców oraz instrumentów aktywizujących seniorów.
Przedsiębiorca zatrudniający osobę, która ukończyła 50. rok życia lub kobietę powyżej 60. roku życia i mężczyznę po 65. roku życia, będzie mógł otrzymać dofinansowanie w wysokości do 50 proc. minimalnego wynagrodzenia miesięcznie. Dodatkowo seniorzy będą mogli skorzystać ze szkoleń finansowanych przez urzędy pracy, co zwiększy ich szanse na rynku zatrudnienia.
Ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia jest na ostatniej prostej. Sejm przyjął poprawki Senatu, dokument czeka teraz na podpis prezydenta. Reforma została zapisana w Krajowym Planie Odbudowy.
Dlaczego emeryci decydują się na kontynuację pracy?
Wśród głównych powodów wymienia się niskie świadczenia emerytalne, które często nie wystarczają na pokrycie rosnących kosztów życia. Dla wielu seniorów praca to także sposób na pozostanie aktywnym, utrzymanie kontaktów społecznych i satysfakcję zawodową. Nie bez znaczenia jest także lepsza kondycja zdrowotna osób starszych oraz niedobory pracowników na rynku, co sprawia, że emeryci są chętnie zatrudniani. Część ekspertów podkreśla, że seniorów powinno się zachęcać do dłuższej aktywności zawodowej.
Zdaniem Łukasza Kozłowskiego z Federacji Przedsiębiorców Polskich, cytowanego przez Rzeczpospolitą, przydałyby się większe zachęty nie tylko dla pracodawców, ale również dla osób w wieku emerytalnym. – Niekoniecznie mam tu na myśli emerytów, czyli ludzi, którzy już pobierają świadczenia. Jest ono bowiem przyznawane w celu zabezpieczenia dochodów osoby, która ze względu na wiek nie jest w stanie dalej pracować. Dlatego lepiej, przede wszystkim z punktu widzenia seniora, byłoby, aby wstrzymał się z przejściem na emeryturę przy dalszej aktywności. Będzie miał bowiem nie tylko wyższe świadczenie, ale w późniejszych latach, gdy nie będzie już w stanie pracować, jego status materialny (gdy odejdzie mu pensja) diametralnie się nie zmieni – mówi ekspert.
Łukasz Kozłowski zwraca uwagę, że skoro dane pokazują wzrost liczby pracujących emerytów, to wygląda na to, że coraz więcej osób w późniejszym wieku ma możliwość być aktywnym zawodowo. Powód? Ekspert wskazuje, że żyjemy coraz dłużej i to w dobrym zdrowiu. – Nastąpił postęp medycyny. Coraz powszechniejszy jest świadomy styl życia, nakierunkowany na dbanie o zdrowie. Ponadto praca w wielu przypadkach ze względu na postęp technologiczny nie jest już aż tak obciążająca fizycznie, jak to było kilkadziesiąt lat temu. Sporo osób pracuje też umysłowo – dodaje.
Wydłużenie aktywności zawodowej jako cel strategiczny
Obecnie w Polsce na rynku pracy brakuje setek tysięcy pracowników, a luka ta może się pogłębiać w związku z niekorzystnymi trendami demograficznymi. Jednym ze sposobów na jej wypełnienie jest aktywizacja osób starszych, co wpisuje się w strategię państwa dotyczącą wydłużania aktywności zawodowej. Rząd dąży do tego, by seniorzy później przechodzili na emeryturę, a także łączyli świadczenia emerytalne z pracą zarobkową. Wspierana ma być także reintegracja zawodowa osób, które na pewien czas zrezygnowały z pracy. Wszystkie te działania mają na celu zapewnienie większej stabilności systemu emerytalnego i gospodarki jako całości.